Four-banded longhorn beetle (UK), Vierbindiger Halsbock (DE)
Status in NL
Voor 1980: Algemeen, vanaf 1980: Algemeen (TEUNISSEN, 2009)
Waarneming.nl: Vrij algemeen (december 2021)
Tekst & Foto's: R. Geraeds 2022/01-vs1
Herkenning
De Gevlekte smalboktor is een middelgrote tot grote (11 tot 20 mm) boktor zonder zijdoorn op het borststuk. De kop, het klokvormige borststuk en de sprieten zijn zwart. Alleen bij de vrouwtjes is de top van de sprieten lichter, bruin gekleurd. De dekschilden zijn geel tot oranje met een patroon van zwarte vlekken en banden. Naast het verschil in de kleuring van de sprieten zijn de vrouwtjes te herkennen aan het forsere postuur en de naar verhouding kortere sprieten.
Gelijkende soorten
Gevlekte smalboktorren kunnen verward worden met andere smalboktorren met geelzwarte dekschilden; Geringelde smalboktor (Rutpela maculata), Slanke smalbokto (Strangalia attenuata) en Leptura aurulenta. In tegenstelling tot deze soorten heeft de Gevlekte smalboktor geheel zwarte poten en vrijwel geheel zwarte sprieten waaraan ze gemakkelijk herkenbaar zijn.
Gevlekte smalboktorren zijn gemakkelijk te onderscheiden van de andere geel-zwarte smalboktorren door de zwarte sprieten (1) en poten (2). Alleen bij de vrouwtjes is de top van de sprieten lichter gekleurd.
Het merendeel van de Gevlekte smalboktorren heeft geel met zwarte dekschilden, maar er komen ook exemplaren voor met oranje met zwarte dekschilden.
De vrouwtjes van de Gevlekte smalboktor hebben zwarte sprieten met een lichtere, bruine top (1), bij de mannetjes zijn de sprieten geheel zwart (2). De Geringelde smalboktor heeft geblokte sprieten (3). De Slanke smalboktor (4) heeft net als de vrouwtjes van de Gevlekte smalboktor tweekleurige sprieten met een zwarte basis en een bruine top (4). Ongeveer de helft van de spriet is bruin, terwijl bij de vrouwtjes van de Gevlekte smalboktor alleen het topje lichter gekleurd is.
Habitat, waard- en voedselplanten
De Gevlekte smalboktor is een soort van vochtige bossen, bosranden en houtsingels en dergelijke. De waardplanten bestaan uit verschillende soorten loofbomen waarbij de voorkeur uitgaat naar berken (Betula sp.), wilgen (Salix sp.) en populieren (Populus sp.). Daarnaast is de ontwikkeling van de larven bekend van els (Alnus sp.), Hazelaar (Corylus avellana), Beuk (Fagus sylvatica), en eik (Quercus sp.) (BÍLÝ & MEHL, 1989; TEUNISSEN, 2009; KLAUSNITZER et al., 2016b).
De imago’s foerageren geregeld op bloemen van verschillende soorten schermbloemen (Apiaceae), Duizendblad (Achillea millefolium) Boerenwormkruid (Tanacetum vulgare), braam (Rubus sp.) en vlier (Sambucus sp.) (TEUNISSEN, 2009; KLAUSNITZER et al., 2016b).
Levenswijze
De larven van de Gevlekte smalboktor ontwikkelen zich in dood, vaak rottend, vermolmd hout van vooral liggende stammen en takken. In staand hout zitten de larven vooral in de onderste delen. De voorkeur gaat uit naar vochtige locaties of broedplekken in oeverzones van waterlopen, plassen en dergelijke. De larven vreten kronkelende gangen in de binnenste lagen van het spinthout. Ze verpoppen in het voorjaar, in de buitenste lagen van het spinthout.
Het broedhout kan door meerdere generaties gebruikt worden. De ontwikkeling van de larven duurt minimaal drie jaar (EHNSTRÖM & HOLMER, 2007; KLAUSNITZER et al., 2016b).
De imago’s zijn overdag actief en foerageren veel op bloemen van kruiden en struiken (BÍLÝ & MEHL, 1989; KLAUSNITZER et al., 2016b).
Vliegtijd & Methode
Gevlekte smalboktorren worden vanaf mei tot oktober waargenomen. De meeste meldingen komen uit juli. De uiterste eigen waarnemingen stammen van 31 april (2020) en 27 augustus (2021).
J | F | M | A | M | J | J | A | S | O | N | D |
Zicht | Hout/stobben | + |
Bloeiende kruiden en struiken | +++ | |
Klopscherm | - | |
Sleepnet | - | |
Licht | ML/HPL | - |
Blacklight | - | |
Lokstoffen | Feromonen | - |
Overig | ||
Lokale ervaringen
Gevlekte smalboktorren zijn gemakkelijk op zicht te inventariseren door het afzoeken van bloeiende schermbloemen en Duizendblad (Achillea millefolium). Daarnaast foerageren de kevers vaak op bloesem van braam. Incidenteel is de soort op stapels vers gezaagd loofhout en op oud kachelhout aangetroffen (GERAEDS, 2021b). Eileggende kevers zijn op droog, ongekliefd kachelhout (populier) waargenomen. Eiafzet is alleen door solitaire vrouwtjes waargenomen. De soort is vooral gevonden in vochtige terreinen, maar ook in droge wegbermen en randen van gemengde bossen.
Cerambycidae-Boktorren is powered by Stichting Koekeloere / Copyright © 2024 . Alle rechten voorbehouden / Disclaimer
