? (UK), Haselbock DE)
Status in NL
Voor 1980: Vrij zeldzaam, vanaf 1980: Uiterst zeldzaam (TEUNISSEN, 2009)
Waarneming.nl: Zeer zeldzaam (april 2024)
Tekst: R. Geraeds 2023-03/vs1.
Herkenning
De Hazelaarboktor is een middelgrote (11 tot 14,5 mm), langgerekte boktor zonder zijdoorn op het borststuk. De dekschilden, borststuk, kop en sprieten zijn geheel zwart. De dekschilden en het borststuk zijn sterk gepuncteerd. De uiteinden van de dekschilden zijn hoekig afgesneden. De poten zijn fel oranje. De mannetjes zijn herkenbaar aan de naar verhouding langere sprieten dan de vrouwtjes.
De Hazelaarboktor heeft een slank, langgerekt zwart lichaam en oranje poten waardoor de soort met geen andere keversoort is te verwarren. De dekschilden zijn opvallend grof gepuncteerd (1).
Gelijkende soorten
Door de langgerekte vorm en het geheel zwarte lichaam met fel oranje poten is de Hazelaarboktor met geen enkele andere Nederlandse (boktor)soort te verwarren. Zelfs in de vlucht zijn ze onmiskenbaar.
Door het langgerekte lichaam en de oranje poten en deels oranje achterlijf zijn Hazelaarboktorren ook gemakkelijk in de vlucht te herkennen.
Habitat, waard- en voedselplanten
Hazelaarboktorren komen vooral voor in bosranden, houtsingels, struweelhagen en dergelijke. De soort gebruikt vrijwel uitsluitend Hazelaar (Corylus avellana) als waardplant. De ontwikkeling van de larven is echter ook bekend van els (Alnus sp.), Haagbeuk (Carpinus betulus), Walnoot (Juglans regia), iep (Ulmus sp.) en Europese hopbeuk (Ostrya carpinifolia) (KLAUSNITZER et al., 2016b; VITALI, 2018). De imago’s eten van de bladeren en bladstelen van Hazelaar (KLAUSNITZER et al., 2016b).
Levenswijze
De larven van de Hazelaarboktor ontwikkelen zich in levende twijgen en dunne takken van de waardplanten. De vrouwtjes zetten de eitjes een voor een in de bast af van bij voorkeur eenjarige twijgen. Enkele centimeters boven de eiafzetplek knaagt ze vervolgens een ring van de bast af waardoor de twijg daarboven afsterft. De larve leeft aanvankelijk onder de schors maar dringt later door tot in het merg van de twijg.
Eerst gaat ze omhoog tot de plek waar de bast door het vrouwtje is doorgeknaag. Daarna draait ze zich om en knaagt een weg naar beneden. De vraatgangen zijn 30 tot 100 cm lang. De larven verpoppen in het voorjaar in de vraatgang. De totale ontwikkeling van de larven duurt twee jaar. De imago’s zijn vooral vanaf de avond tot in de nacht actief en verblijven vooral op de bladeren van de waardplanten (EHNSTRÖM & HOLMER, 2007; KLAUSNITZER et al., 2016b; VITALI, 2018).
Vliegtijd & Methode
Hazelaarboktorren zijn in de regel vanaf mei tot augustus actief. De meeste waarnemingen komen uit juni. De eigen uiterste waarnemingen van imago’s komen van 20 mei (2014) en 22 juni (2019).
J | F | M | A | M | J | J | A | S | O | N | D |
Zicht | Hout/stobben | - |
Bloeiende kruiden en struiken | - | |
Waardplanten | +++ | |
Klopscherm | ++ | |
Sleepnet | - | |
Licht | ML/HPL | - |
Blacklight | ||
Lokstoffen | Feromonen | |
Overig | ||
Lokale ervaringen
Hazelaarboktorren zijn uitsluitend op Hazelaar aangetroffen. Vrijwel alle waarnemingen zijn op zicht gedaan door het afzoeken van bladeren van Hazelaar. Meestal zitten de imago’s relatief hoog in struiken, aan de onderkant van bladeren. Omdat ze vaak hoog zitten, zitten ze vaak buiten het bereik van het klopscherm. Op warme dagen met weinig wind vliegen de kevers ook regelmatig in de namiddag en avond rond de waardplanten. De aanwezigheid verraad zich ook door de dode, bladloze uiteinden van takken waarin de larven zich bevinden.
Hazelaarboktorren zitten vaak aan de onderkant van bladeren, hoog in struiken. Door het karakteristieke silhouet zijn ze toch goed herkenbaar. De donkerverkleuring op de bladnerven is de vraatschade van de soort.
Cerambycidae-Boktorren is powered by Stichting Koekeloere / Copyright © 2024 . Alle rechten voorbehouden / Disclaimer
